Waarom is Gokken Gevaarlijk?
Verslaving is een van de grootste risico’s die gokken met zich mee brengt. Alhoewel dit een vrij klein percentage is (volgens Jellinek ongeveer 1% in 2016), doet de Nederlandse KSA er alles aan om het aantal spelers met problematisch gokgedrag omlaag te brengen en de gevaren tegen te gaan. Problematisch gedrag brengt namelijk serieuze emotionele, fysieke en sociale problemen met zich mee.
Gokken is gevaarlijk om de volgende redenen
- Risico op gokverslaving
Gokken kan zeer verslavend zijn. Het geeft een euforisch gevoel door de aanmaak van dopamine en endorfine in de hersenen, waardoor je steeds meer wilt gokken. Als je het gokken niet meer onder controle hebt en er afhankelijk van bent, kunnen er mentale problemen ontstaan. - Geldproblemen en schulden
Het grootste risico van gokken is het krijgen van geldproblemen. Gokkers gaan steeds meer geld uitgeven in de hoop verloren geld terug te winnen, wat leidt tot een vicieuze cirkel van schulden. Ze moeten uiteindelijk geld lenen of zelfs criminele activiteiten ondernemen om hun gokverslaving te financieren. - Verwaarlozing van werk, school en sociale contacten
Gokkers besteden steeds meer tijd aan gokken, waardoor ze hun werk, school of studie verwaarlozen en uiteindelijk geschorst of ontslagen kunnen worden. Ook verwaarlozen ze familie en vrienden, wat leidt tot ruzie en sociale isolatie. - Psychische en lichamelijke problemen
Overmatig gokken kan leiden tot angststoornissen, depressie, slaapproblemen, hoofdpijn, maagpijn, trillingen, zweten en andere lichamelijke klachten door stress en verwaarlozing van de gezondheid. - Verhoogde cortisol niveaus
Problematisch gokgedrag verhoogt je cortisol, dit leidt tot chronische stress, wat vervolgens een plethora aan fysieke klachten met zich meebrengt. Ook blijkt uit onderzoek dat gokken slechter omgaan met acute stress.
Gokverslaving, evenals andere verslavingen, kan leiden tot serieuze symptomen als moeite met concentreren, gevoeligheid, duizeligheid, depressie en stemmingswisselingen. Daarnaast vind een persoon met een gokverslaving het moeilijk om uitgaven te managen door het inzetten op risicovolle weddenschappen. Nadelen gokken zijn dus zowel fysiek als financieel.
Waarom is gokken verslavend?
Er zijn meerdere biologische en neurologische factoren die invloed hebben op het ontstaan van gokverslaving. Dit heeft voornamelijk met het beloningssysteem van de hersenen te maken. Dopamine is een neurotransmitter die een belangrijke rol speelt bij de motivatie van goed gedrag. In de volksmond wordt dopamine ook wel het gelukshormoon genoemd.
De aanmaak van dopamine kan echter ook gestimuleerd worden door externe factoren, zoals alcohol, seks en jawel: gokken. Tijdens het online gokken krijgt je brein continu shots dopamine, die je beloningsysteem in de war brengen en voor overprikkeling zorgen.
Dit is met name het geval bij online slots. Volgens een onderzoek naar gokverslaving van het UMC Amsterdam kan gokken zelfs een roes opleveren, die het resultaat is van een verhoogde dopamine-afgifte.
Uit een onderzoek van gedragspsychologen Patrick Anselme en Mike J. F. Robinson blijkt dat er met name veel dopamine wordt vrijgelaten wanneer iemand net niet wint. Wanneer een gokker ternauwernood winst misloopt, wordt er zelfs meer dopamine vrij gelaten dan wanneer er grote bedragen gewonnen worden.
Dit suggereert volgens het onderzoek dat gokspellen die niet vaak uitbetalen, en waar er veel tijd tussen de uitbetalingen zit, extra verslavend zijn. Ook wordt er aangegeven dat huidig beweegt suggereert dat geld verliezen meer motiveert om door te spelen dan het winnen van geld.
Gokspellen, en met name online slots, zijn vrijwel altijd in het voordeel van het huis. De kans dat je uiteindelijk zal verliezen is dus groter dan dat je geld wint. Als we het onderzoek van Anselme en Robinson als leidraad nemen, zou dit een van de redenen kunnen zijn waarom gokken zo verslavend is.
Hoe komt het dat sommige mensen gokverslaaft raken en anderen niet?
In deze video van de Universiteit van Nederland wordt uitgelegd waarom sommige mensen het makkelijk vinden om te stoppen met gokken, en anderen niet:
- Waarom gokken mensen? Het brein van mensen met een aanleg voor gokverslavingen kan meer dopamine produceren, dit zorgt ervoor dat zij grotere shots dopamine in hun hersenen kunnen krijgen.
- De Ventromediale Cortex is het deel van het brein dat gebruikt wordt om zelfcontrole uit te oefenen, bij gokverslaafden is dit deel van het brein minder actief tijdens het gokken.
- Onderzoek heeft aangetoond dat er bepaalde fysieke brein kenmerken zijn die gelinkt zijn aan gokverslaving. Deze indicatoren zijn al vroeg in het leven te herkennen, voordat een persoon wordt blootgesteld aan gokken.
Wat zijn de kenmerken van een beginnende gokverslaving?
Timothy W. Fong, Assistent Klinisch Professor bij het UCLA Gambling Studies Program, beschrijft in een onderzoek naar de consequenties van gokverslaving een analyse van veel voorkomende symptomen bij mensen met een gokverslaving:
- Preoccupatie met gokken – Gokverslaafden denken veel na over gokken. Ze denken bijvoorbeeld na over gokervaringen in het verleden of zijn bezig met plannen hoe ze opnieuw kunnen gaan gokken. Ook spenderen ze veel tijd aan hoe ze aan geld kunnen komen om door te gokken.
- Gokken met hogere inzetten – Gokverslaafden hebben de neiging om steeds hogere bedragen in te zetten.
- Geen controle over gok gedrag – Mensen die verslaafd zijn aan gokken, proberen vaak te stoppen zonder succes. Het gebrek aan controle over gokgedrag is een duidelijk symptoom van een verslaving.
- Rusteloosheid – Wanneer een gokverslaafde probeert te stoppen met gokken, heeft dit een negatieve invloed op diens humeur.
- Ontsnapping – Mensen met een gokverslaving gebruiken gokken als een manier om weg te rennen van hun problemen en hun negatieve gevoelens te onderdrukken.
- Steeds terugkeren – Wanneer mensen met een gokverslaving verlies draaien, hebben ze de neiging de volgende dag opnieuw te gaan gokken om hun geld terug te winnen
- Liegen – Liegen over gokgedrag tegen vrienden, familie en therapeuten is een van de signalen gokprobleem.
- Illegale activiteit – Mensen met een gokverslaving plegen misdaden zoals diefstal en fraude om hun gokgedrag te financieren.
- Risico’s nemen – Mensen met een gokverslaving brengen de stabiliteit van hun relaties, werk en opleiding in gevaar door gokken.
- Financiële hulp zoeken – Mensen met gokproblematiek zoeken hulp van anderen om hun verslaving voort te kunnen zetten.
Wat doet gokken met je lichaam?
Een gokverslaving brengt verschillende emotionele en fysieke problemen met zich mee. Geldproblemen, stress en rusteloosheid hebben een negatieve werking op de mentale gezondheid van gokverslaafden. Uit onderzoek blijkt echter dat gokverslaving ook gepaard gaat met serieuze lichamelijke risico’s.
Mensen met een serieuze verslaving spenderen regelmatig uren of zelfs dagen aan gokken, vaak zonder eten of slaap. Naast chronische stress blijkt uit onderzoek dat gokverslaafden ook slechter om kunnen gaan met acute stress. Hieronder zie je een aantal klachten die voor kunnen komen bij mensen met een gokverslaving, deze klachten vloeien voornamelijk voort uit de constante stress, spanning en ongezonde levensstijl die gepaard gaan met overmatig gokken:
- Slaapstoornissen
Door de stress en spanning van overmatig gokken kunnen slaapproblemen ontstaan, zoals slapeloosheid en slechte slaapkwaliteit.
- Hoofdpijn
De constante stress en mentale belasting van gokken kan leiden tot frequente hoofdpijn.
- Maag- en darmklachten
Een gokker met gevolgen ervaren vaak maagpijn, darmkrampen en andere spijsverteringsproblemen door de stress van gokken.
- Hartklachten
De aanhoudende spanning kan een negatieve impact hebben op het hart en leiden tot hartkloppingen of andere hartproblemen.
- Rugpijn
De lichamelijke en mentale spanning van gokken kan resulteren in rugpijn of spierpijn.
- Trillingen en zweten
Ontwenningsverschijnselen bij het stoppen met gokken kunnen zich uiten in trillingen, transpireren en andere lichamelijke ongemakken.
- Verminderde weerstand
Gokverslaafden zorgen vaak slecht voor zichzelf, dit kan leiden tot andere fysieke klachten en een verhoogde kans op ziektes.
- Gewichtsschommelingen en huidproblemen
Stress en verwaarlozing van de gezondheid kunnen resulteren in gewichtsveranderingen en huidaandoeningen zoals een bleke huid of acne.
Hoe de Nederlandse KSA verslaving probeert te voorkomen
De Nederlandse KSA en andere instellingen zoals Jellinek proberen, met name kwetsbare, mensen te beschermen tegen de risico’s van gokken. Gokken is in Nederland legaal, maar er worden strenge regels aan casino’s opgelegd die ervoor moeten zorgen dat spelers niet buiten hun eigen grenzen treden.
Met het ingaan van de KOA, die online gokken legaal maakte in 2021, werden er al een aantal eisen opgesteld zoals spelers limieten. De KSA is echter constant bezig met het aanscherpen van de regelgevingen. Zo werden bijvoorbeeld de wetgevingen rondom ongerichte reclames voor online gokken aangescherpt op 1 juli 2023, en op 1 oktober 2021 werd het CRUKS register actief.
Dit doet de Nederlandse KSA onder andere om problematisch gokgedrag te voorkomen:
- Limieten: Wanneer jij een account aanmaakt bij een Nederlands online casino moet je altijd voor je begint met spelen je limieten aangeven. Deze zorgen ervoor dat je per dag, week of maand een gelimiteerd bedrag mag storten, en beperken de tijd die je mag spenderen op de site van een aanbieder. Er worden ook limieten opgesteld voor kwetsbare, vaak jonge, spelers. Zo is het bijvoorbeeld wettelijk niet toegestaan om een bonus te claimen bij een Nederlands casino wanneer je jonger dan 24 bent.
- Reclames: Het is voor online casino’s niet toegestaan om ongericht reclame te maken, je zal dus bijvoorbeeld nooit reclame voor een online casino op TV, straat of in een tijdschrift zien. Ook is het voor online casino’s niet toegestaan om rolmodellen zoals voetballers, influencers of artiesten in reclames te gebruiken.
- Het CRUKS register: Spelers met gokproblemen kunnen zichzelf aanmelden bij het CRUKS, dit kan ook door familieleden geregeld worden. Wanneer de naam van een speler in het CRUKS register staat, is het voor hen niet mogelijk om een account aan te maken bij een online casino of om een fysiek casino te betreden.
- Campagnes: Sinds 1 april 2022 moeten aanbieders van kansspelen gebruikmaken van de waarschuwingszin ‘Wat kost gokken jou? Stop op tijd. 18+’. Deze slogan kwam als vervanging van ‘Speel bewust, 18+’. Deze tekst moet vermeld worden bij reclames of wervingsactiviteiten en is altijd te vinden op de websites van online casino’s.
- Constant toezicht: De Nederlandse KSA houdt goed in de gaten of (online) casino’s de opgelegde regels naleven. In een rapport van de KSA uitgebracht op 19 april 2023 lees je bijvoorbeeld dat vergunninghouder Betent een boete van €400.000 kreeg voor reclame gericht op jongvolwassenen.
Hulp bij gokverslaving
Jellinek is de meest gerenommeerde instantie als het aankomt op verslavingshulp, en ze ondersteunen ook mensen met gokproblemen. Jellinek biedt gratis hulp aan voor mensen met een gokverslaving, en heeft ook een laagdrempelige advieslijn: 088-505 1220.
Jellinek biedt op hun website ook verschillende informatie bronnen aan om mensen met een (beginnende) gokverslaving te ondersteunen, zoals een lijst met symptomen gokkers die aanduiden of je een gokverslaving hebt.